Tìm kiếm giải pháp tối đa hóa giá trị tài nguyên nhãn hiệu

Hội thảo được tổ chức dưới sự chủ trì của ông Phạm Nghiêm Xuân Bắc - Chủ tịch Hội Sở hữu trí tuệ Việt Nam; Ông Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp – VCCI và Ông Chia Eu Jin, Walter - Trưởng Đại diện khu vực Châu Á – Thái Bình Dương tại Singapore, Hiệp hội nhãn hiệu quốc tế (INTA).

Phát biểu Khai mạc hội thảo, Chủ tịch Hội Sở hữu trí tuệ Việt Nam cho biết: "Tài sản trí tuệ ngày càng đóng vai trò quan trọng trong quá trình hoạt động và phát triển của doanh nghiệp, trong đó nhãn hiệu luôn được khẳng định là một tài sản quý giá, không thể thiếu trong việc xây dựng hình ảnh và danh tiếng sản phẩm, dịch vụ, là yếu tố quan trọng kết nối giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng, đồng thời là cơ sở để hình thành và nâng cao uy tín của doanh nghiệp trên thị trường".

Ông Phạm Nghiêm Xuân Bắc cũng nhấn mạnh: "Trong bối cảnh hiện nay, sự phát triển và áp dụng như vũ bão của các công nghệ tiên tiến mà điển hình là AI đã dẫn tới sự thay đổi nhanh chóng về cách thức hoạt động thương mại với thương mại điện tử trực tuyến và không biên giới dần chiếm ưu thế. Việc cung cấp các dịch vụ liên quan đến sở hữu trí tuệ (SHTT), bao gồm cả dịch vụ xác lập quyền và thực thi quyền ở cả các doanh nghiệp và cơ quan nhà nước, cũng dần thay đổi về cả nội dung và cách thức tiến hành.

Điều này khiến cho nhãn hiệu, với tư cách là một loại tài sản SHTT quý giá, dường như dễ bị xâm phạm hơn, trong khi nhiều cơ hội phát triển, nâng cao giá trị nhãn hiệu lại có thể bị bỏ qua. Chính vì vậy, có thể nói rằng các doanh nghiệp đang đứng trước những cơ hội và cả các thách thức trong việc xác lập quyền nhãn hiệu, nâng cao giá trị nhãn hiệu cũng như bảo vệ nhãn hiệu chống xâm phạm".

Với mục tiêu cung cấp các thông tin và thực tiễn mới nhất tới các doanh nghiệp, hội thảo có sự góp mặt của các diễn giả là các chuyên gia pháp lý trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, tới từ các công ty luật, hiệp hội nghề nghiệp, doanh nghiệp tại Việt Nam và trên thế giới để chia sẻ kinh nghiệm trong nước và quốc tế về việc xây dựng, phát triển và bảo vệ nhãn hiệu, nhằm giúp các doanh nghiệp Việt Nam tiến hành có hiệu quả hơn việc quản lý và bảo vệ tài sản trí tuệ của mình ở cả trong nước và nước ngoài.

Cùng quan điểm trên, ông Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp – VCCI cũng khẳng định: "Những năm vừa qua, trong bối cảnh toàn cầu hoá, hội nhập kinh tế quốc tế và sự bùng bổ của thương mại điện tử đã trở thành xu thế phát triển khách quan của mọi quốc gia, Quyền SHTT đã và đang trở thành công cụ chủ lực giúp doanh nghiệp thiết lập thế độc quyền và hợp pháp hóa khả năng khai thác giá trị từ các thành quả sáng tạo, định vị thương hiệu, xây dựng uy tín, nhằm mở rộng thị phần cũng như bảo vệ doanh nghiệp trước các hành vi cạnh tranh thiếu lành mạnh tại thị trường trong nước và quốc tế. Đây cũng chính là những nhân tố quan trọng góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.  

Với việc đã ký kết 17 FTA, trong đó có những FTA thế hệ mới như CPTPP, EVFTA, RCEP,… Quá trình hội nhập kinh tế của Việt Nam đã mang đến nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam trong việc tiếp cận thị trường quốc tế nhưng cũng đặt ra những thách thức cho các doanh nghiệp trong việc cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài, không chỉ trên thị trường quốc tế mà ngay cả ở thị trường trong nước, vấn đề bảo hộ và quản lý tài sản SHTT đã ngày càng nhận được sự quan tâm của các bên liên quan, nhất là cộng đồng doanh nghiệp. Hệ thống pháp luật về SHTT ở nước ta đã được xây dựng, sửa đổi, bổ sung và ngày càng hoàn thiện, qua đó, tạo nền tảng pháp lý cơ bản để điều chỉnh, thúc đẩy các hoạt động sáng tạo; khai thác và bảo vệ các tài sản trí tuệ đồng thời khuyến khích cạnh tranh lành mạnh trên thị trường. Cùng với đó, việc quản lý và hỗ trợ thúc đẩy thực thi quyền SHTT đã được triển khai mạnh mẽ thông qua vai trò của các cơ quan quản lý nhà nước, Cục SHTT và các tổ chức như VIPA hay VCCI. Nhờ đó mà việc nhận thức và hành động thực thi quyền SHTT của doanh nghiệp tại Việt Nam đã có nhiều cải thiện trong những năm gần đây".

Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp cũng cho biết thêm: Doanh nghiệp Việt Nam đã có ý thức hơn trong việc xây dựng thương hiệu, ngày càng nhiều các thương hiệu Việt Nam ghi dấu ấn trên thị trường quốc tế như Vinfast, Vinamilk, FPT, Viettel, Trung Nguyên… Số lượng thương hiệu quốc gia được tăng lên đáng kể: từ 30 doanh nghiệp năm 2008 lên 190 doanh nghiệp đạt có sản phẩm thương hiệu quốc gia năm 2024, điều đó đã cho thấy những nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp trong việc tạo dựng vị trí vững chắc tại thị trường trong nước và quốc tế. Theo công bố mới nhất của Tổ chức Tư vấn định giá thương hiệu hàng đầu thế giới - Brand Finance đánh giá, giá trị thương hiệu Việt Nam năm nay xếp thứ 32 trong số 193 quốc gia được đánh giá và đạt 507 tỷ USD, tăng một bậc về thứ hạng và tăng 2% về giá trị so với năm ngoái. Việt Nam không chỉ lọt top 100 nước có thương hiệu mạnh, mà còn là nước có giá trị thương hiệu tăng nhanh nhất thế giới giai đoạn 2019-2022.

Tuy nhiên, ông khẳng định mặc dù các thương hiệu, nhãn hiệu của doanh nghiệp Việt ngày càng xuất hiện nhiều trên thị trường trong và ngoài nước, tuy nhiên chúng ta vẫn liên tục phải chứng kiến những bài học đắt giá về việc doanh nghiệp Việt Nam bị tranh chấp về quyền sở hữu công nghiệp, thương hiệu, thậm chí là bị lợi dụng và chiếm đoạt các thành quả sáng tạo cả ở trong lẫn ngoài nước. Đặc biệt là trong thời đại bùng nổ của thương mại điện tử và hội nhập quốc tế sâu rộng, bảo hộ quyền SHTT lại càng trở nên phức tạp khi mà sự phát triển của khoa học, công nghệ vừa giúp phát huy và lan tỏa mạnh mẽ những mặt tích cực nhưng đồng thời cũng khuếch đại gấp nhiều lần các vấn đề nổi cộm về SHTT mà doanh nghiệp phải đối mặt. Điển hình là các hành vi xâm phạm đang diễn ra ngày càng nhanh chóng hơn, tinh vi hơn với quy mô rộng lớn hơn, vượt qua cả ranh giới về địa lý và lãnh thổ quốc gia, thay đổi hình thức từ môi trường kinh doanh truyền thống lên môi trường thương mại điện tử và internet. Vì vậy, việc quản lý, bảo vệ tài sản SHTT và nâng cao giá trị nhãn hiệu và thương hiệu các doanh nghiệp Việt Nam ngày càng trở thành yếu tố cực kỳ quan trọng đối với sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.

Không chỉ tại Việt Nam, theo ông Chia Eu Jin Walter - Trưởng đại diện Khu vực châu Á - Thái Bình Dương tại Singapore (Hiệp hội Nhãn hiệu quốc tế - INTA) - cho rằng: Không chỉ các thương hiệu nhỏ, rất nhiều thương hiệu lớn trên thế giới cũng đang đối mặt với tình trạng bị làm giả, làm nhái, bị xâm phạm quyền SHTT.

Theo các chuyên gia, việc hàng hoá bị làm giả, làm nhái, vi phạm SHTT sẽ làm giảm uy tín của các thương hiệu, khiến người tiêu dùng hiểu lầm, dẫn đến quay lưng lại với sản phẩm. Bên cạnh đó, với lợi thế về giá nên hàng giả và hàng nhái khiến những hàng hóa chính hãng, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng lâm vào tình trạng ế ẩm, suy giảm doanh thu, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến các doanh nghiệp chân chính.

Tại hội thảo, các diễn giả cũng đã mang tới những bài tham luận giá trị như: Tổng quan về luật nhãn hiệu tại Việt Nam, các nước ASEAN, Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu; Giá trị của tài sản vô hình đối với thành công thương mại; Tiktok Shop - Bảo hộ sở hữu trí tuệ và thương hiệu; Vai trò của các Hiệp hội phi lợi nhuận như INTA trong việc khai phá giá trị của sở hữu trí tuệ; Thúc đẩy Đổi mới - Sở hữu trí tuệ gặp Trí tuệ nhân tạo (AI) - Thiết lập nền tảng cho Trí tuệ nhân tạo (AI) trong sở hữu trí tuệ; Qúa trình đổi mới và xây dựng thương hiệu tại doanh nghiệp - Sự kết nối giữa đổi mới, công nghệ và xây dựng thương hiệu tại doanh nghiệp.

Hương Mi - Quyền Trung